Nhũ tương là gì? Ứng dụng của nhũ tương trong mỹ phẩm, thuốc

Nhũ tương là một khái niệm khá xa lạ, không được nhiều người biết đến nhưng nó lại được ứng dụng rất nhiều trong đời sống của chúng ta. Vậy nhũ tương là gì? Nó bảo gồm những loại nào với đặc điểm tính chất cơ bản ra sao? Một số loại nhũ tương cơ bản trong đời sống? Tất cả sẽ được giải đáp trong bài viết sau của VietChem.

Nhũ tương là gì?

Nhũ tương được biết đến là một hệ phân tán của hai hay nhiều chất lỏng không hòa tan vào nhau được. Trong đó, một chất lỏng tồn tại ở dạng những giọt nhỏ của pha bị phân tán, còn lại ở dưới dạng pha liên tục.

Nhũ tương được xem là một dạng phân loại của hệ keo, mặc dù đôi khi chúng được dùng thay thế cho nhau. Nhũ tương nên được dùng khi cả hai pha (pha phân tán cùng pha liên lục) là chất lỏng. Trong nhũ tương, một chất lỏng được phân tán trong một chất lỏng khác.

Nhũ tương là gì?

Phân loại nhũ tương

1. Dựa vào nồng độ thể tích

• Nhũ tương loãng: độ phân tán bé, được điều chế bằng cách pha loãng nhũ tương đậm đặc.
• Nhũ tương đậm đặc: bao gồm những hệ phân tán chứa mộ lượng lớn phân tán (có thể chiếm tới 74% thể tích). Thường rất dễ sa lắng nhất la khi xuất hiện sự khác biệt về khối lượng riêng của tướng phân tán với môi trường phân tán cao.
• Nhũ tương rất đậm đặc: là các hệ lỏng với độ chứa của tướng phân tán vượt quá 74% thể tích.

2. Dựa vào pha phân tán

• Nhũ phức: dầu có thể phân tán trong nước của nhũ nước dầu tạo ra phức dầu, nước, dầu hoặc hệ phức nước, dầu, nước.
• Nhũ trong hay vi nhũ: chủ yếu các loại nhũ đều đục do khi găp các hạt nhũ phân tán, ánh sáng bị tán xạ. Nếu đường kính các giọt dầu giảm xuống khoảng 0.5 µm nhũ sẽ trong suốt do tác dụng của ánh sáng bị tán xạ giảm.
• Trạng thái keo: là trạng thái ở giữa hai trạng thái hòa tan hoàn toàn vào nhũ đục.

>>> Chất nhũ hóa là gì? Ứng dụng của chất nhũ hóa trong mỹ phẩm, thực phẩm

Các tính chất cơ bản của nhũ tương

• Xét về mặt nhiệt động lực học: nhũ tương được xem là một trong những hệ thống không bền
• Có tính chiết quang
• Tính dẫn điện: ít dẫn điện đối với nhũ tốt

Sự hình thành và các yếu tố tác động đến việc tạo nhũ tương

1. Sự hình thành

• Sự hình thành của nhũ tương gồm có sự tăng bề mặt liên pha kèm theo sự tăng năng lượng tự do. Hệ nhũ thu được càng dễ dàng khi sức căng bề mặt liên pha càng nhỏ và ngược lại.
• Trong quá trình hình thành luôn kèm theo sự hấp thụ năng lượng cơ học.
• Sức căng bề mặt phân cách pha trong nhũ tương là một yếu tố quan trọng. Nó có thể là yếu tố quyết định đến sự hình thành và độ bền vững của nhũ tương cùng kích thước các tiểu phân tán.
• Năng lượng tự do tỷ lệ thuận với diện tích bề mặt và phần lớn năng lượng tập trung ở trên bề mặt phân cách pha.
• Ở một hệ phân tán như vậy sẽ không hơn về mặt nhiệt động lực học và trong đó sẽ diễn ra các quá trình với xu hướng làm giảm năng lượng bề mặt tự do. Phần lớn trong đó, các quá trình tập hợp các tiểu phân tán có kích thước bé thành các tiểu phân tán vớ kích thước lớn hơn đồng thời nhũ tương cũng dần dần bị phá hủy – tách thành các lớp.
• Trong quá trình hình thành nhũ tương dện tích bề mặt phân cách pha sẽ tăng lên rất lớn, sự phân tán càng cao tương ứng diện tích bề mặt phân cách càng lớn. Khi năng lượng bề mặt tự do lớn nhũ tương sẽ khó hình thành hoặc hình thành với sự kém bền vững. Có thể giảm sức căng bề mặt phân cách pha để làm giảm năng lượng tự do.
• Để tạo thêm độ bền cho nhũ tương có thể thêm một số hoạt chất hoạt tính bề mặt.

2. Một số yếu tố tác động đến sự hình thành nhũ

Các yếu ảnh hưởng đến sự tạo nhũ: Cường độ năng lượng cung cấp, nhiệt độ, độ pH, kiểu thiết bị, lực ion, sự có mặt của oxy và các chất hoạt động bề mặt, bản chất của dầu, hàm lượng protein hòa tan và các nhũ tương hóa của protein, độ hòa tan và khả năng trương hóa của protein có tỷ lệ thuận với nhau.

>>> Bazơ là gì? Tính chất hóa học của Bazơ bạn cần biết

Đặc điểm và ứng dụng của một số loại nhũ tương thông dụng

1. Nhũ tương trong thực phẩm

1.1. Đặc điểm

• Đa số các thực phẩm có các giọt nhỏ với đường kính 0.1 – 100 µm
• Một số hệ nhũ tương thực phẩm: bơ, sữa, mayonnaise,…

1.2. Phân loại

Dựa vào sự phân bố của pha dầu và nước có thể chia thành 3 loại cơ bản

• Hệ nhũ tương dầu trong nước: các giọt dầu được phân tán trong pha nước như sữa, kem, súp,…
• Hệ nhũ tương nước trong dầu: các giọt nước được phân tán trong pha dầu như bơ, các chất phết lên bánh,..
• Hệ nhũ tương nước trong dầu trong nước: những giọt nước phân tán trong pha dầu lớn sau đó lại phân tán trong pha liên tục là nước.
• Ngoài ra, còn có hệ nhũ tương dầu trong nước trong dầu khá phức tạp.

Một số hệ nhũ tương thực phẩm: sữa, kem, bơ,..

2. Nhũ tương trong mỹ phẩm

2.1. Phân loại

• Hệ nước trong dầu: nước được bao quanh bởi dầu, dầu tác động lên da sau đó là nước và cả hai đều được hấp thụ vào da.
• Hệ dầu trong nước: nước bao quanh dầu

2.2. Đặc điểm và công dụng

• Kết cấu lỏng hơn so với kem dưỡng da và đặc hơn essence
• Mỹ phẩm chiết xuất dạng nhũ tương có khả năng cung cấp dưỡng ẩm và nước cho da tốt, phù hợp với các loại da nhạy cảm, dễ kích ứng.

3. Nhũ tương nhựa đường

3.1. Đặc điểm

• Được tạo ra từ quá trình hòa trộn nhựa đường đặc với các chất tạo nhũ cùng nước dưới dạng nhũ ổn định theo tỷ lệ thích hợp
• Có dạng lỏng và màu nâu sẫm.

3.2. Phân loại

• Theo cấu trúc hạt keo: nhũ tương nhặ đường thuận và nghịch
• Theo tính chất bám dính với đá: nhũ tương nhựa đường tính kiềm và tính axit
• Theo tốc độ phân tách: nhũ tương nhựa đường phân tách nhanh, vừa, chậm

Ở Việt Nam, thương sử dụng nhũ tương nhựa đường có tính axit

3.3. Công dụng

• Dùng làm vật liệu trong thi công các công trình giao thông

Nhũ tương nhựa đường được ứng dụng làm vật liệu trong các công trình giao thông

Trên đây là những thông tin cơ bản về nhũ tương là gì, sự hình thành và các yếu tố ảnh hưởng ra sao cùng đặc điểm ứng dụng một số loại nhũ tương thông dụng, mong rằng sẽ có ích cho bạn đọc khi muốn tìm hiểu về chất này. Nếu còn thắc mắc gì về nhũ tương hay muốn tìm hiểu thêm các chất khác, vui lòng gọi đến số hotline hoặc liên hệ qua website hoachat.com.vn. VietChem luôn sẵn sàng hỗ trợ giải đáp cho quý bạn đọc.

XEM THÊM:

>>> Amino axit là gì? Các amino axit cần nhớ

>>> Oleum là gì? Bài tập xác định công thức Oleum

Tìm kiếm liên quan:

- Thuốc nhũ tương là gì

- Nhũ tương bền là gì

- Cách nhận biết kiểu nhũ tương