Vôi sống (Canxi Oxit) là gì? Ứng dụng của CaO trong đời sống

Vôi sống là sản phẩm không còn quá xa lạ với chúng ta, có thể bắt gặp ứng dụng của nó trong những công trình xây dựng hay trong xử lý nước nhưng bạn đã biết gì về vôi sống chưa? Hãy cùng theo dõi bài viết sau của VietChem để hiểu rõ hơn vôi sống là gì cùng các tính chất và ứng dụng cụ thể của nó ra sao.

Vôi sống là gì?

Vôi sống là một hợp chất có tên khoa học là canxi oxit với công thức CaO. Nó còn được gọi với cái tên canxia hay vôi nung, là một oxit của canxi với nhiều ứng dụng quan trọng. Vôi sống là một chất có dạng tinh thể rắn ở dạng bột hoặc vón cục màu trắng nhưng khi có chứa tạo chất, nó lại có màu vàng nhạt hay màu xám

Vôi sống là gì?

Công thức hóa học của vôi sống (Canxi oxit CaO)

Vôi sống Canxi oxit có công thức hóa học là CaO

Cấu tạo phân tử của vôi sống là gì?

Thành phần hóa học của vôi sống canxi oxit

Vôi sống có thành phần chính là CaO. Như một sản phẩm thương mại, vôi sống trong công nghiệp thường là sản không tinh khiết, có thể chứa một số tạp chất vô cơ khác ở dạng oxit như magie oxit (MgO), nhôm oxit (Al₂O₃), silic oxit (SiO₂) hay sắt (II) oxit (FeO).

Thành phần hóa học		Tính chất vật lý
Hàm lượng CaO	90% min	L.O.I	5% max
CaCO3	3% max
MgO	2% max
Fe2O3	0.4% max
SiO2	0.12% max
Al2O3	0.04% max

Tính chất vật lý, hóa học của vôi sống CaO

1. Tính chất vật lý

• Là chất rắn màu trắng và là chất ăn da, có tính kiềm

Đặc điểm	Tính chất
Khối lượng mol	56.1 g/mol
Hệ số giãn nở	0.148
Nhiệt độ sôi	2850 oC (3123 K)
Nhiệt độ nóng chảy	2572 oC (2845 K)
Tỷ trọng riêng	3.3 – 3.4 x 103kg/m3
Độ hòa tan	Tan tốt trong nước

2. Tính chất hóa học

Canxi oxit CaO là một oxit bazơ với các tính chất hóa học tiêu biểu:

• Khi Cao tác dụng với nước sẽ tạo ra Ca(OH)₂

CaO + H₂O → Ca(OH)₂

• Tác dụng với axit tạo ra muối và nước

CaO + H₂SO₄ → CaSO₄ + H₂O

CaO + 2HCl → CaCl₂ + H₂O

• Tác dụng với oxit axit tạo thành muối

CaO + CO₂ → CaCO₃

Điều chế Canxi oxit CaO

Để sản xuất canxi oxit, người ta sử dụng các nguyên liệu là các loại đá giàu khoáng canxi cacbonat, trong đó phổ biến nhất là đá vôi. Đá vôi (CaCO₃) và nhiêu liệu sau khi được sàng lọc sẽ cho vào lò nung ở 900 – 1200 ^oC và sau đó được làm nguội sẽ thu được vôi sống. Trong quá trình nung, CO₂ được sản xuất như là một sản phẩm phụ.

CaCO₃ → CaO + CO₂

Lưu ý nên chọn các cục đá đi nung có kích thước đồng đều, vì nếu không các hiện tượng như vôi sống, vôi cháy rất dễ xảy ra.

• Đối với các cục đá kích thước lớn mang đi nung, canxi cacbonat sẽ không thể chuyển hết hoàn toàn sang canxi oxit, khiến cho thành phẩm thu được kém chất lượng, nhiều sạn đá và ít dẻo.
• Với các cục đá kích thước nhỏ hay nhiệt độ lò nung quá lớn, sẽ sinh ra hiện tượng canxi oxit phản ứng với các tạp chất sét tạo thành các lớp màng keo canxi silicat, canxi aluminat rất cứng. Chúng sẽ bao phủ lên các hạt vôi khiến chúng khó thủy phân trong nước, vôi với tính chất hút nước, hút ẩm nhiều làm tăng thể tích khiến cho kết cấu bị rỗ và nứt.

♻️♻️♻️ Vôi Bột Ca(OH)2 (Canxi Hydroxit)

Phân biệt vôi sống, vôi tôi và đá vôi

Như ở trên chúng ta đã phần nào hiểu được vôi sống là gì, vậy vôi tôi và đá vôi là như thế nào, nó khác vôi sống ra sao?

• Vôi sống là hợp chất hóa học có công thức CaO và là môt chất rắn, màu trắng. Khi nó tác dụng với nước tạo ra Ca(OH)₂.
• Vôi tôi hay Canxi hydroxit là hợp chất hóa học có công thức Ca(OH)₂. Nó là chất có dạng tinh thể không màu hay ở dạng bột màu trắng. Là sản phẩm thu được khi cho Canxi oxit tác dụng với nước. Vôi tôi được ứng dụng rộng rãi ở các lĩnh vực khác nhau trong công nghiệp như xử lý nước, tẩy rửa, xây dựng, sản xuất phân bón,…
• Còn đá vôi là một loại đá trầm tích, có thành phần hóa học là khoáng vật canxit và aragonit với công thức hóa học là CaCO₃. Đá vôi rất ít gặp ở dạng tinh khiết và thường bị lẫn các tạp chất như đá phiến silic hay silica, đá mác ma cùng đất sét, bùn,… Nó mang đủ màu sắc có thẻ từ trắng đến màu tro, xanh nhạt, vàng, hồng đậm hay thậm chí đen,…

Tiêu chí đánh giá chất lượng vôi sống

- Chất lượng của vôi phụ thuộc vào hàm lượng canxi oxit

- Một số chỉ tiêu đánh giá chất lượng vôi: 

• Độ hoạt tính của vôi: tỷ lệ thuận với hàm lượng của canxi oxit, magie oxit. Khi lượng càng lớn thì sản lượng vôi vữa càng nhiều và ngược lại.
• Nhiệt độ tôi và thời gian tôi. Nhiệt độ tôi là nhiệt độ cao nhất của quá trình tôi. Thời gian tôi được tính từ lúc cho vôi vào nước cho đến khi nhiệt độ sôi đặ được mức cao nhất. Lượng nhiệt tỏa ra khi toi vôi càng lớn với thời gian tôi càng ngắn thì vôi thu được càng tinh khiết hay nói cách khác hàm lượng canxi oxit càng nhiều, sản lượng vôi sữa tạo ra được cũng lớn.
• Sản lượng vôi: khi lượng vôi nhuyễn càng nhiều thì chất lượng vôi càng tốt. Chúng còn bị ảnh hưởng bởi hàm lượng canxi oxit, nhiệt độ và thời gian tôi.
• Lượng hạt sạn (hạt vôi chưa tôi được trong vôi vữa): là tỷ số giữa khối lượng hạt sạn được so với khối lượng vôi sống (các hạt sạn còn lại trên sàng 124 lỗ/cm²) tính theo %. Lượng hạt sạn càng ít thì phần vôi có thể tác dụng với nước được càng nhiều, cho ra sản lượng vôi vữa càng lớn và ngược lại.
• Độ mịn của bột vôi sống: khi bột vôi sống càng mịn thì càng dễ tác dụng hoàn toàn với nước, tạo ra nhiều vôi vữa hơn.

- Có thể tham khảo bảng các chỉ tiêu cơ bản về đánh giá chất lượng của vôi cho xây dựng đã được quy định theo TCVN 2231 – 1989

Tên chỉ tiêu	Vôi cục và vôi bột nghiền
	Loại I	Loại II	Loại III
1. Tốc độ tôi vôi (phút)
Tôi nhanh (không lớn hơn)	10	10	10
Tôi trung bình (không hơn)	20	20	20
Tôi chậm (lớn hơn)	20	20	20
2. Hàm lượng Magie oxit (%) (không lớn hơn)	5	5	5
3. Tổng hàm lượng (CaO + MgO) hoạt tính (%), (không nhỏ hơn)	88	80	70
4. Hàm lượng CO2, (%) (Không lớn hơn)	2	4	6
5. Hàm lượng mất khi nung, (%), (không lớn hơn)	5	7	10
6. Độ nhuyễn của vôi, 1/kg, (không nhỏ hơn)	2.4	2.0	1.6
7. Hàm lượng hạt không tôi được của vôi cục (%), (không lớn hơn)	5	7	10
8. Độ mịn của vôi bột (%), (không lớn hơn)
Trên sàng 0.063	2	2	2
Trên sàng 0.008	10	10	10
Chỉ tiêu (7) chỉ áp dụng với vôi cục và chỉ tiêu (8) được áp dụng cho vôi bột

Ứng dụng của vôi trong đời sống

1. Trong công nghiệp xây dựng

• Đây là một trong những loại nguyên vật liệu trong ngành xây dựng. Người ta tiến hành trộn lẫn vôi với xi măng và nước theo tỷ lệ nhất định, tạo ra hỗn hợp vữa xây, trát. Vữa có vôi có độ kết dính cao khi khô do bị mất nước làm canxi hidroxit kết tinh đồng thời cacbonic trong không khí cũng gây ra quá trình cacbonat hóa vôi, tạo ra hỗn hợp có độ rắn chắc cao.

2. Trong công nghiệp sản xuất

• Ứng dụng trong sản xuất gạch silicat, thủy tinh
• Sử dung vôi sống để loại bỏ các tạp chất trong sản xuất các kim loại và hợp kim như thép, magie, nhôm,…
• Đóng vai trò là nguyên liệu thô trong sản xuất canxi cacbua, tro soda và bột tẩy trắng.
• Trong ngành vệ sinh: là một thành phần chống đông hiệu quả
• Dùng để làm tinh khiến axit citric, glucoza và thuốc nhuộm.

3. Trong sản xuất gốm

• Dùng làm chất hỗ trợ nóng chảy cho các loại men nung vừa và nung cao khi ở nhiệt độ 1100^oC, giúp sản phẩm tạo ra có độ cứng cao hơn, ít bị trầy xước, giữa được màu men và có khả năng chịu được axit.
• Giúp làm giảm độ nhớt với men có hàm lượng silica cao.

Vôi sống là gì? Ứng dụng của vôi sống trong sản xuất gốm

4. Trong xử lý nước thải

• Vôi sống được sử dụng trong xử lý nước và nước thải với vai trò là chất giảm độ chua hoặc giúp loại bỏ các tạp chất như phốtphat cùng các tạp chất khác.
• Ứng dụng trong kiểm soát ô nhiễm: dùng trong các máy lọc hơi để khử các khí thải gốc lưu huỳnh và xử lý một số chất lỏng.

5. Trong thí nghiệm

• Vôi sống được sử dụng để làm thuốc thử phân tích, chất hấp thụ CO₂, thuốc thử phân tích phổ và thuốc thử có độ tinh khiết cao cho quá trình epit wax và khuếch tán trong việc sản xuất chất bán dẫn, sấy amoniac cùng khử nước trong phòng thí nghiệm

6. Ứng dụng khác

• Nước vôi trong có thể sử dụng để ngâm các nguyên liệu như bí, carot, dừa,.. trong chế biến mứt
• Trong nuôi trồng thủy sản: có tác dụng khử phèn, sát trùng, diệt nấm, khử độc cho môi trường và giúp làm giảm độ pH, khử chua, cải tạo đất trồng.
• Do có tính hút ẩm mạnh canxi oxit còn được dùng để làm khô nhiều chất.

Dùng vôi sống để cải tạo đất trồng

Nước vôi trong sử dụng trong chế biến mứt

Lưu ý bảo quản và sử dụng vôi sống

• Để tránh việc vôi có thể tác dụng với hơi nước có trong không khí làm giảm chất lượng, vôi cục không nên để lâu. Nên tôi vôi càng sớm càng tốt hoặc nghiền nhỏ, mịn rồi bảo quản nó trong bao kín.
• Vôi nhuyễn cần ngâm trong các hố có lớp cát hoặc nước phủ bên trên với chiều dày từ 10 đến 20 cm để hạn chế sự tiếp xúc của vôi và khí cacbonic trong không khí.
• Vôi bị hóa đá canxi cacbonat sẽ bị giảm chất lượng, kém dẻo từ đó giảm khả năng kết dính nên cần lưu ý bảo quản.

VÔI SỐNG CAO VIỆT NAM - Hàm lượng CaO: 90 – 93 % - Xuất xứ: Việt Nam - Chất lượng: ⭐⭐⭐⭐⭐

Mua vôi sống CaO công nghiệp ở đâu giá tốt, uy tín?

Nếu bạn đang cần tìm mua vôi sống CaO hay các loại hóa chất xử lý nước khác thì hãy tham khảo lựa chọn VietChem. Với 20 năm trong lĩnh vực nhập khẩu và phân phối các loại hóa chất với chất lượng đảm bảo và giá thành tốt, cùng các dịch vụ khác, VietChem tin tưởng sẽ làm hài lòng quý khách hàng.

Hy vọng với bài viết trên, VietChem đã cung cấp được cho bạn đọc những thông tin cơ bản về vôi sống là gì cũng như tính chất và ứng dụng của nó. Quý khách đang quan tâm đến sản phẩm hay có nhu cầu mua các hóa chất, thiết bị, dụng bị thí nghiệm của VietChem, vui lòng liên hệ đến số hotline hoặc thông qua website hoachat.com.vn để được tư vấn và hỗ trợ một cách nhanh và tốt nhất.

XEM THÊM:

➡️➡️➡️ Nước cứng là gì? Cách làm mềm nước cứng tạm thời, toàn phần & vĩnh cửu

▶️▶️▶️ Khí CO2 Cacbon Dioxit là gì? Tính chất, điều chế & ứng dụng của CO2